'Unfortunately peanut butter'


 

Vertalen is niet simpelweg het vervangen van een bronwoord met een overeenkomend woord in de betreffende doeltaal. Gelukkig komt er meer bij kijken – anders wordt ons werk ineens overbodig.

Het gebeurt geregeld dat er woordkeuzes of zinsconstructies in een brontekst voorkomen die niet klakkeloos overgenomen kunnen worden in de vertaling. Soms is het dan een hele puzzel om die constructie om te buigen naar een kloppende zin in de doeltaal die ook nog eens dezelfde boodschap overbrengt.

Puzzelen en grinniken
Het wordt nog een tikkeltje lastiger wanneer een tekst naar meerdere talen vertaald wordt, omdat elke taal haar eigen regels en gebruiken kent. Met veel wikken en wegen wordt getracht om alle talen op één lijn te krijgen. Het belangrijkste is dat de juiste boodschap overgebracht wordt; hoe dat gebeurt kan per taal verschillen. En zo moet het ook. Een vertaling hoort zowel de brontaal als de doeltaal te respecteren en een vertaler dient dan ook van beiden een gedegen kennis te hebben. Door een Nederlandse zegswijze letterlijk om te zetten in een andere taal kan je de plank flink misslaan. Dit kan hilariteit opleveren, maar ook (grote) problemen. Waar menig Nederlander zal grinniken bij het lezen van unfortunately peanut butter, zal een Engelsman zich misschien afvragen wat er mis is met pindakaas.

Vier-ogen-principe
Gelukkig weten onze native vertalers als geen ander hoe hun moedertaal in elkaar zit en hoe deze in het dagelijks leven toegepast wordt. En mochten ze wel een keer de mist in gaan, dan wordt dit weer recht getrokken door de revisor. We handhaven niet voor niets stellig het vier-ogen-principe. Bovendien is het voor de revisors – als ware taalnerds - vaak een leuke zoektocht om te achterhalen wat wel en wat niet gebruikelijk is in een taal. Er valt altijd iets nieuws te ontdekken en zo raken we nooit uitgeleerd!

Terug naar de nieuwspagina